به روش بایوفیلتر توسط گروه پویاب: راهکاری جامع برای مدیریت پایدار محیط زیست
با رشد صنایع نساجی در ایران و افزایش تولیدات این بخش، موضوع مدیریت پساب‌های صنعتی به یکی از چالش‌های اساسی زیست‌محیطی تبدیل شده است. صنایع نساجی به دلیل مصرف زیاد آب در فرآیندهای شستشو، رنگرزی، و تکمیل، پساب‌هایی با بار آلودگی بالا تولید می‌کنند که تأثیرات قابل توجهی بر محیط زیست و منابع آبی دارند. شرکت نساجی لاله مهرگان قم، با همکاری گروه پویاب، پروژه‌ای نوین برای تصفیه پساب‌های صنعتی خود به روش بایوفیلتر اجرا کرده است. این روش، یکی از پیشرفته‌ترین و پایدارترین فناوری‌ها در مدیریت پساب است که با استفاده از فرآیندهای طبیعی و بیولوژیکی، آلاینده‌های موجود در پساب را حذف می‌کند.
این پروژه، نه‌تنها به‌عنوان یک دستاورد زیست‌محیطی مهم شناخته می‌شود، بلکه به‌عنوان الگویی برای سایر صنایع ایران در مسیر توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی مطرح است.
پساب‌های تولیدشده در صنایع نساجی، شامل مجموعه‌ای از آلاینده‌های شیمیایی، آلی، و معدنی هستند که بسته به نوع فرآیندهای صنعتی و مواد مصرفی، ترکیبات متفاوتی دارند. این پساب‌ها به دلایل زیر نیازمند تصفیه تخصصی هستند:
تصفیه این نوع پساب‌ها نیازمند رویکردی چندبعدی است که بتواند به‌طور هم‌زمان، مواد آلی، مواد شیمیایی و فلزات سنگین را حذف کند و کیفیت آب خروجی را به حد استانداردهای زیست‌محیطی برساند.
روش بایوفیلتر یکی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های زیستی برای تصفیه پساب‌های صنعتی است که با استفاده از میکروارگانیسم‌ها، ترکیبات آلی و آلاینده‌ها را به مواد ساده‌تر تبدیل می‌کند. این فناوری که بر پایه فرآیندهای طبیعی استوار است، به‌طور ویژه برای تصفیه پساب‌های صنعتی با آلودگی بالا و پیچیده طراحی شده است.
در آغاز پروژه، گروه پویاب با همکاری تیم مهندسی شرکت لاله مهرگان اقدام به تحلیل دقیق پساب‌های تولیدی این شرکت کردند. این تحلیل شامل ارزیابی پارامترهایی مانند میزان COD (نیاز اکسیژنی شیمیایی)، BOD (نیاز اکسیژنی بیولوژیکی)، غلظت فلزات سنگین، pH و نوع ترکیبات شیمیایی موجود در پساب بود. نتایج این ارزیابی به طراحی سیستم بایوفیلتر متناسب با نیازهای خاص این شرکت کمک کرد.
براساس تحلیل‌های اولیه، گروه پویاب یک سیستم بایوفیلتر سفارشی‌سازی‌شده طراحی کرد که بتواند به‌طور مؤثر آلاینده‌های موجود در پساب‌های این صنعت را حذف کند. طراحی این سیستم شامل موارد زیر بود:
پس از طراحی، تیم اجرایی گروه پویاب سیستم بایوفیلتر را نصب و راه‌اندازی کرد. این فرآیند شامل موارد زیر بود:
پس از راه‌اندازی، گروه پویاب به‌طور مستمر عملکرد سیستم را نظارت کرده و در صورت نیاز، تنظیمات لازم را برای بهینه‌سازی فرآیند تصفیه انجام داد.
اجرای این پروژه باعث کاهش قابل توجه آلاینده‌های ورودی به محیط زیست شد. پساب تصفیه‌شده توسط بایوفیلتر دارای کیفیتی است که به حفظ سلامت منابع آبی و جلوگیری از آلودگی خاک کمک می‌کند.
با استفاده از فناوری بایوفیلتر، شرکت لاله مهرگان توانست به راحتی استانداردهای زیست‌محیطی ملی و بین‌المللی را رعایت کند و از جریمه‌های احتمالی جلوگیری کند.
این روش به دلیل کاهش مصرف انرژی و عدم نیاز به مواد شیمیایی گران‌قیمت، هزینه‌های عملیاتی را به‌طور قابل توجهی کاهش داد. همچنین، ماندگاری و قابلیت نگهداری ساده این سیستم موجب کاهش هزینه‌های نگهداری شد.
با اجرای این پروژه، شرکت لاله مهرگان توانست تعهد خود به حفاظت از محیط زیست را نشان دهد و به‌عنوان یک سازمان مسئول و پایبند به توسعه پایدار شناخته شود. این اقدام همچنین اعتبار شرکت را در میان مشتریان و ذی‌نفعان افزایش داد.
یکی از چالش‌های این پروژه، تغییرات در ترکیبات و حجم پساب‌ها در دوره‌های مختلف تولید بود. این تغییرات می‌توانست عملکرد سیستم را تحت تأثیر قرار دهد.
راهکار: استفاده از سیستم‌های پیشرفته پایش و تنظیم خودکار برای اطمینان از پایداری عملکرد.
هزینه‌های اولیه نصب سیستم بایوفیلتر چالشی برای آغاز پروژه بود.
راهکار: استفاده از تسهیلات مالی و همکاری با نهادهای حمایت‌کننده زیست‌محیطی برای تأمین مالی پروژه.
اجرای موفق این سیستم نیازمند دانش کافی پرسنل بهره‌بردار بود.
راهکار: برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای تیم عملیاتی شرکت.
پروژه تصفیه پساب نساجی لاله مهرگان به روش بایوفیلتر، با همکاری گروه پویاب، نمونه‌ای موفق از تلفیق فناوری پیشرفته و تعهد به حفاظت از محیط زیست است. این پروژه نه‌تنها به بهبود کیفیت منابع آبی و کاهش آلودگی محیط زیست کمک کرد، بلکه به‌عنوان الگویی برای سایر صنایع ایران در مسیر توسعه پایدار عمل می‌کند. با ادامه پایش و بهینه‌سازی، این سیستم می‌تواند به عنوان یک مدل موفق در سراسر کشور گسترش یابد.